Việt Hải là một xã biệt lập thuộc thị trấn Cát Bà, nằm sâu trong vườn quốc gia và vịnh Lan Hạ. Một nơi yên bình, với quy mô dân số khoảng 100 hộ dân. Việt Hải có lẽ còn xa lạ với nhiều nhà đầu tư khi đến Cát Bà, vì tốc độ phát triển chậm hơn và giao thông cách trở. Muốn đến được Việt Hải, chỉ có 2 cách là đi xuyên vườn quốc gia Cát Bà với quãng đường hơn 10 km hoặc đi tàu vào vịnh Lan Hạ. Đó cũng là điều mà giúp Việt Hải giữ được vẻ hoang sơ và bình yên. Đây là nơi mà theo Nhà đất Hưng Mạnh là cực kì phù hợp để phát triển du lịch cộng động, mô hình làng homestay nếu được qui hoạch và phát triển đồng bộ. Cùng theo dõi bài viết dưới đây để hiểu hơn về Việt Hải!
NGÀY MỚI Ở VIỆT HẢI
© Thái Sơn/Hưởng ứng Cuộc thi sáng tác về hành trình đề cử Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long – Quần đảo Cát Bà]
“Quả ngọt” của quá trình xây dựng nông thôn mới, sự đầu tư bài bản, dài hơi từ phía chính quyền và người dân giúp Việt Hải vươn mình từ xã đảo nghèo từng bước trở thành một trong những địa phương phát triển mạnh về du lịch của huyện đảo Cát Hải. Đến Việt Hải ngày nay, du khách có trải nghiệm tuyệt vời với hành trình khám phá thiên nhiên hoang sơ, cùng người dân địa phương lao động sản xuất, nhất là thưởng thức những món ăn đặc sản của rừng biển trong không gian tràn ngập hương vị của núi rừng. Một ngày giữa đông ở nơi đảo xa, bắt đầu bằng những vệt nắng sớm hiếm hoi nhuộm vàng vách núi, nơi bầy dê nhà được thả rông chăm chỉ dậy sớm kiếm ăn trong những lùm cây lấp ló giữa bồng bềnh mây trắng và sương mù quấn quyện. Nơi rừng sâu, thi thoảng vọng lại tiếng chim các ca, hay còn gọi là phượng hoàng đất, gọi bạn tình. Bầu không gian thấm đẫm hương vị của núi rừng buổi sớm, trong cái lạnh khô đặc trưng của mùa đông, khiến cả chủ và khách, dù cố thu mình trong tấm áo khoác dày, nhưng hàm răng vẫn liên tục va vào nhau lập cập. Dẫn khách tham quan một vòng chung quanh xã đảo Việt Hải, từ bến tàu quanh năm ì oạp tiếng sóng vỗ bờ đến khu vực có tên Dọc Dài dẫn vào trung tâm Vườn quốc gia Cát Bà, anh Nguyễn Văn Lợi, Bí thư Đảng ủy xã Việt Hải hồ hởi chia sẻ về những đổi thay cũng như giới thiệu về những “đặc sản” của du lịch Việt Hải. Theo lời vị Bí thư Đảng ủy xã trẻ tuổi, hàng chục năm nay, nhân khẩu của xã Việt Hải không có sự biến động lớn, luôn dao động ở mức 300- 350 nhân khẩu với chừng 90-100 nóc nhà. Biệt danh “đảo trong đảo” bắt nguồn từ khoảng cách xa xôi kèm theo sự biệt lập.
Trước đây, muốn ra đảo, phải băng rừng hơn 10 cây số hoặc ngồi thuyền nan, thuyền gỗ từ thị trấn Cát Bà nhiều tiếng đồng hồ trong nhịp tròng trành sóng nước.Chẳng mấy chốc tới trung tâm xã, chỉ tay về hướng những hàng cột điện tăm tắp ven các tuyến đường, anh Lợi tâm sự, đổi thay ở Việt Hải bắt đầu từ năm 2009 với sự kiện điện lưới được đưa ra đảo. Điện lưới được ví như “chìa khóa” tạo động lực cho sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế xã đảo cũng như cải thiện đời sống người dân, kéo đảo xa gần hơn với đất liền. Tiếp đó, là những chuyến tàu chạy máy giúp giảm thời gian di chuyển từ bến Bèo ở thị trấn Cát Bà ra Việt Hải chỉ còn hơn 1 giờ đồng hồ thay vì 4-5 giờ như trước. Tuy nhiên, ấn tượng nhất phải kể đến thành quả của quá trình xây dựng nông thôn mới. Giai đoạn xã Việt Hải xây dựng nông thôn mới từ năm 2012 đến năm 2016, gần 100 tỷ đồng được thành phố cấp xây dựng các công trình điện chiếu sáng, đường giao thông, trường học, trạm y tế…, mang đến những đổi thay to lớn. Trong đó, rõ nhất là thu nhập của người dân, từ trung bình 10 triệu đồng/người năm 2012 lên tới hơn 50 triệu đồng/người năm 2021. Riêng năm 2019, khi dịch bệnh COVID-19 chưa xuất hiện, thu nhập trung bình của người dân đạt gần 59 triệu đồng/người. Sẵn cảnh quan đẹp, độc đáo, người dân luôn cởi mở, thân thiện và hiếu khách, thêm thuận tiện về giao thông, nơi ăn, chốn lưu trú, trong đó phải kể đến gần 10 homestay, nhà hàng có quy mô khá lớn mới mọc lên trong khoảng gần 10 năm trở lại đây, khách du lịch ùn ùn kéo tới Việt Hải tận hưởng những trải nghiệm mới lạ, hấp dẫn. Nhiều du khách châu Âu ưu ái gọi Việt Hải với tên “thiên đường nơi hạ giới”. Từ chỗ chỉ lác đác vài trăm khách du lịch mỗi năm, khoảng 10 năm trở lại đây, không kể quãng thời gian vừa qua bị ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, hằng năm xã đảo thu hút hàng nghìn lượt du khách trong và ngoài nước. Trong đó, năm 2019, có tới hơn 4.500 lượt du khách, gấp 15 lần dân số toàn xã. Cùng với tăng thu nhập bình quân đầu người hằng năm, cơ cấu kinh tế của xã đảo có sự “đảo chiều” rõ rệt. Trước đây, hơn 70% số thu nhập từ sản xuất nông nghiệp, nay, nguồn thu từ sản xuất nông nghiệp giảm xuống chưa tới 30%, các ngành dịch vụ, chủ yếu dịch vụ du lịch, tăng lên hơn 70%.
Mải miết trò chuyện, cuối giờ sáng, khi ngang qua khu vực thung lũng bằng phẳng rộng hàng chục mẫu ở khu vực cổng chào vào trung tâm xã, ai nấy trầm trồ trước quang cảnh tấp nập, rộn ràng. Bên những luống cải sen, bắp cải, su hào, cải ngọt… đều tăm tắp, bà con nông dân nơi đây cần mẫn vun luống, nhặt cỏ, tỉa lá úa. Trong đó có anh Vũ Hữu Thành, chủ homestay có tiếng ở Việt Hải. Anh Thành cho biết: “Công việc cấy lúa, trồng rau, nuôi gà, dê… bao đời nay nuôi sống các thế hệ người dân Việt Hải. Vì thế, khi du lịch phát triển, người dân nơi đây cũng ít sao nhãng công việc đồng áng, chăn nuôi. Hơn nữa, nhiều du khách, nhất là du khách nước ngoài, rất thích những món ăn được chế biến từ nguyên liệu tại chỗ hay tìm kiếm trong rừng, vừa ngon lại an toàn!”.Giống như nhiều thế hệ thanh niên Việt Hải, hơn 10 năm trước, anh Thành từng rời xa quê với ước mong làm giàu nơi xứ người. Thế nhưng, xoay bao nghề, vẫn hoàn tay trắng. Năm 2010, khi Việt Hải bắt đầu chuyển mình khi có điện lưới, du khách tìm đến ngày càng nhiều hơn, anh dắt díu vợ con trở về quê nhà. Bằng sự chịu khó, chăm chỉ, đến nay, vợ chồng anh xây dựng cơ ngơi kha khá với giá trị hàng tỷ đồng. “Từ năm 2020 đến nay, khi xuất hiện dịch bệnh COVID-19, du khách thưa vắng, các khoản thu nhập giảm sút nghiêm trọng. Thế nhưng, gia đình tôi đồng lòng quyết tâm bám trụ ở quê hương với tin tưởng một ngày không xa, dịch bệnh sẽ được đẩy lùi, khách du lịch trở lại”, anh Thành tâm sự với đôi mắt lấp lánh hy vọng và sự tự tin.Giai đoạn bình thường mới, những ngày này, một số đoàn khách du lịch bắt đầu tìm về “đảo Ngọc” Cát Bà, trong đó có xã Việt Hải.
Niềm vui trở lại, nhất là đối với chính quyền địa phương và những người làm du lịch. Niềm vui ấy chúng tôi thấy rõ nhất ở nụ cười và đôi mắt Bí thư Đảng ủy xã Việt Hải Nguyễn Văn Lợi khi chia tay tiễn khách trở về đất liền tại bến tàu Việt Hải lúc ánh hoàng hôn dần buông. Nắm chặt tay từng người, cùng với hẹn ngày trở lại, anh Lợi dặn dò: “Nhờ mọi người chuyển lời, dù vắng khách, nhưng các chủ homestay vẫn hằng ngày dọn phòng sạch sẽ chờ du khách trở lại. Bà con nông dân vẫn chăm chút bầy dê thả rông trên núi, đàn gà nuôi thả nơi vườn nhà cho béo mập chờ mọi người đến để ngả thịt chế biến những món ăn ngon đãi khách!”.
